सोमवार, २५ एप्रिल, २०११

विकतचं सुख

परवा मी आणि बायको सहज म्हणून मॉलमधे गेलो होतो. घ्यायचं असं काहीच नव्हतं, पण जस्ट टाईमपास म्हणून! तिथे एक मुलगा आला, असेल वीसेक वर्षांचा! व्यवस्थित कपडे घातलेला, केस चांगले चापूनचोपून व्यवस्थित बसवलेला आणि चेहे-यावर ब-यापैकी आत्मविश्वास असलेला! आला तो सरळ माझ्याकडे!
"सर एक काम होतं." -तो.
"काय?" -मी.
"सर प्लीज हा फॉर्म भरुन देता का?"
"का?"
"सर मी अबक कंपनीकडून आलेलोय. आमची एक प्रमोशनल ऑफर आहे. त्याबद्दल आम्ही एक लकी ड्रॉ काढतोय. त्यासाठी तुमची माहीती हवी होती. फक्त नाव आणि मोबाईल नंबर द्या!"
"बरं मग मीच का?"
"तसं नाही सर, इथे येणा-या रॅन्डम लोकांकडून आम्ही फॉर्म भरुन घेत आहोत. यात जर तुमचा नंबर लागला तर आम्ही तुम्हाला तसं फोन करुन कळवू! यात तुम्हाला गिफ्ट मिळणार आहे!"
"एक विचारु, हा डेटाबेस विकण्याचा तर प्लॅन नाही!" माझं डोकं आधीच्या आधीच निगेटीव्ह चालायला लागलं!
"नाही सर, विश्वास ठेवा!" त्याच्या चेहे-याकडे बघून हा तितका बनेल असेल असं काही मला वाटलं नाही. म्हटलं याला जरी माहिती दिली तर हा फार फार तर काय करेल, एखाद्या कंपनीला माहिती विकून पैसे कमवेल. ती कंपनी आपल्याला कॉल करेल, सर ही ऑफर आहे, ती ऑफर आहे, असं आणि तसं! आपण अशा ऑफर्सला नाही सांगू शकतो. असा विचार करुन मी त्याला फॉर्म भरुन दिला.
ही गोष्ट मी विसरुनही गेलो. रविवारी सकाळी त्यांचा फोन आला.
"सर मी अबक कंपनीमधून अमुक अमुक बोलतेय. काल तुम्ही अमुक अमुक मॉलमधे कूपन फॉर्म भरुन दिला होता का?" - एक नाजूक आणि मंजूळ आवाज.
"हो, का?"
"सर अभिनंदन! तुमच्या कुपनला बक्षिस लागलंय! आज तुम्ही आणि तुमच्या मिसेस बक्षिस घ्यायला येऊ शकता का? आज संध्याकाळी पाच वाजता अमुक अमुक ठिकाणी... मी तुम्हाला पत्ता एसएमएस करते. तुम्हाला एक बाऊल सेट आणि पंचवीस हजार रुपयांचं एक गिफ्ट हॅम्पर मिळालेलंय!"
मी अजून धक्क्यातून सावरतच नव्हतो! इतकं मोठं बक्षिस! मला... का पण? काही कळेचना! बायकोला सांगितलं. तिलाही खूप आनंद झाला! शेवटी विचार केला जाऊन तर बघू! हे प्रकरण काय आहे हे तिथे गेल्यावरच कळेल. तेव्हाच त्या नाजूक आवाजाला सांगून टाकलं की आम्ही येतोय. तरीही डोक्यात किडा वळवळतच होता की हे नक्की असं काही नाहीये! देव माझ्यावर इतका मेहेरबान नक्कीच नाहीये! काहीतरी वेगळंच आहे हे!
तिथे गेल्यावर बघितलं तर आमच्यासारखे अनेक कपल्स तिथे आले होते. सगळ्यांच्या चेहे-यावर उत्सुकता आणि आनंद दिसत होता. अनेक टायधारक इकडून तिकडे फिरत होते. त्यांच्या हातात ब-याचशा फाईल्स होत्या. आतमधे एक हॉलमधे बरेचसे टेबस मांडून ठेवलेले होते. वरवर पाहता ते एखाद्या रेस्टॉरंटसारखं वाटत होतं. आम्हाला एका टायवाल्याने आत नेलं आणि एका टेबलावर बसवलं. तोही आमच्यासमोर बसला.
"सर हे काय आहे तुम्हाला काही कल्पना आहे का? की आम्ही हे गिफ्ट का देत आहोत?" -टायवाला.
"हो. ही तुमची सेल्स प्रमोशनल ऑफर आहे!" -मी.
"बरोबर सर! तुम्ही आमच्या कंपनीचं नाव आधी कधी ऐकलं आहे का?"
"नाही!"
मग जवळजवळ अर्धा तास तो ही कंपनी कशी आंतरराष्ट्रीय आहे, जगभरात तिच्या किती शाखा आहेत हे गुणगान करत होता. त्याने आम्हाला बरेच प्रश्नही विचारले जसं तुम्हाला फिरायला आवडतं का? आतापर्यंत कुठेकुठे फिरला आहात? काय करता? वार्षिक उत्पन्न किती ?(इथे माझ्या भुवया मनातल्या मनात उंचवल्या गेल्या!) मग त्याने सांगितलं की ही कंपनी किती मोठी आहे, आम्ही तुम्हाला ह्या कंपनीची लाईफटाईम मेंबरशिप देऊ करतो आहोत. कालपर्यंत आम्ही दहा हजार कूपन्स वाटली आहेत. त्यातून आम्ही शंभर भाग्यवान विजेते निवडलेले आहेत. त्यात तुम्ही एक आहात. तर जर तुम्ही या क्लबचे मेंबर झालात तर आम्ही तुम्हाला ह्या ह्या सुविधा पुरवू. ह्या सुविधा जगभर आहेत. तुम्हाला आमच्याकडून सौना बाथ, जाकुझी आणि ब-याच काही सुविधा मोफत आहेत. असं बरंच बरंच काही त्याने सांगितलं. आणि अजून एक....
"यासाठी तुम्हाला इतके इतके पैसे भरावे लागतील. ते तुम्ही हप्त्यातही भरु शकता." ती रक्कम जवळजवळ दोनेक लाखांच्या घरात जात होती. आणि याच प्रश्नाची मी वाट बघत होतो की हा मुद्याचं कधी बोलतो!
मी त्याला म्हटलं,"एक प्रश्न विचारु?"
"विचारा."
"तुम्ही सौना बाथ घेतलाय कधी?"
"नाही. का?"
"त्यावाचून तुमचं काही अडलं का?"
"नाही!"
"मग माझं काय अडणार आहे? हे फक्त एक उदाहरण झालं. यातल्या किती गोष्टींचा आपल्याला खरंच गरज असते? आज मी जगभर, जगभर जाऊद्या भारतभर फिरायला कधी जाणार आहे, उद्या मी काय करणार आहे हेच मला माहीत नाही, तर मी या वर्षी, पुढच्या वर्षी कुठे फिरायला जाणार हे आत्ताच कसंकाय सांगू शकतो? मी रोज ऑफिसमधे येऊनजाऊन तीस किलोमीटर फिरतो. दर महिन्यातून एकदा माझ्या मूळ गावी जातो. ते इथून साडेचारशे किलोमीटर आहे, म्हणजे जाऊनयेऊन नऊशे किलोमीटर,अशा सरासरीने मी रोज जवळजवळ साठ किलोमीटर फिरतो. मग मला सांगा, इतकं रोज फिरल्यावर मी मला यावर्षी फिरायला अमुक अमुक ठिकाणी जायचंय असं ठरवू शकतो का? तुम्ही मला वर्षातून आठ वेळा समारंभासाठी हॉल फुकट वापरायला देऊ करताय, खरंच मी वर्षातून आठ समारंभ तिथे करणार आहे का? तुम्ही केले असते का? बरं त्या हॉलच्या व्यावसायिक वापराला तुमचा नकार आहे! मग मी हॉल घेऊन काय करु? पैसे म्हणाल तर तो प्रॉब्लेम मला नाहीचे! पण गरज वेगळी आणि हौस वेगळी!" यावर मात्र तो निरुत्तर झाला.
खरंच विकतच्या अशा सुखाची गरज असते का? मी जर उद्या अशा ट्रीपला गेलो आणि जर माझ्या डोक्यात हाच विषय असला की या महिन्याचा हप्ता मी कसा भरु, इतके पैसे तर आज माझ्याकडे नाहीयेत, तर मी त्या ट्रीपचा आनंद खरंच लूटू शकेन का? माझ्या उत्पन्नातला काही भाग मी मौजमजेवर जरुर खर्च करेन, पण किती, कुठे आणि केव्हा हे देखील मीच ठरवेन की नाही? आपण खूपदा गरजा विकत घेतो, त्याबदल्यात आपलं सुख, आपली मन:शांती आपण देऊन टाकत असतो. हा प्रसंग तर एक उदाहरण होता. असे अनेक मोह आयुष्यात येतच असतात. नि:संशय त्यांची स्कीम चांगली होती, पण मला तरी ती अनावश्यक वाटत होती. आज पैसे द्यायचे, ती स्कीम विकत घ्यायची, तिचा हप्ता मागे लावून घ्यायचा, कुणी सांगितली ही कटकट? मी क्रेडिट कार्ड वापरत नाही. त्याचे बरेच फायदे आहेत मला मान्य आहे, पण ते हातात आल्यावर आपलाच आपल्या खर्चावर लगाम राहील याची खात्री कुणी द्यावी?
आज संध्याकाळी ऑफिसमधून घरी आल्यावर घरात जे घरपण जाणवतं ते मला बाहेर जाणवणार आहे का? मला ट्रीपला जायचं झालं तर मी जवळपास कुठेतरी दोनचार दिवसांकरता जाऊन येऊ शकतो. त्यासाठी मला ऋण काढून सण करण्याची अजिबात इच्छा नाही.
आपल्या गरजा आणि आपल्याला उपलब्ध होऊ शकणा-या सुविधा, यात कुठेतरी एक धूसर सीमारेषा असते. त्या सीमेवर आपला प्राधान्यक्रम लोंबकळत असतो. आपल्याला जर आपला प्राधान्यक्रम ठरवता आला तर जगण्यातले अर्धेअधिक प्रश्न सोपे होतील! तुम्हाला काय वाटतं?

शुक्रवार, २२ एप्रिल, २०११

मोबाईल आणि गेम्स -भाग २


     नमस्कार मित्रांनो,
आज बघूया गेमिंग कंपन्यांचं काम कसं चालतं ते!
गेमिंग कंपन्यांचं काम बरचसं आपल्या फिल्म इंडस्ट्रीसारखं आहे! कसं ते सांगतो.
चित्रपटाला प्रोड्यूसर असतो, गेमलाही असतो.
चित्रपटाला कथा असते, गेमलाही असते.
तिथे एका चित्रपटासाठी काम करणा-यांचा एक संघ असतो,(टीम असते, यात कलाकार आणि तंत्रज्ञ सगळेच आलेत.), इथेही तसंच असतं.
इतकंच नाही तर जिथे चित्रपट बनतो त्या जागेला स्टुडिओ म्हणतात, तसं इथेही स्टुडिओच म्हणतात, असे बरेचसे साम्यस्थळ आहेत.

        आधी एकजण गेमची संकल्पना घेऊन निर्मात्याकडे जातो. (चित्रपटाच्या बाबतीत कथालेखक जातो तसा!). त्या संकल्पना मांडणा-याला डिझायनर म्हणतात. तो गेम्स डिझाईन करतो. गेमिंग कंपनीत हे एक पूर्णवेळ पद असतं. निर्माता त्यावर विचार करतो आणि जर त्याला संकल्पना आवडली तर तो निर्मितीप्रमुखाला सांगतो.(जसा चित्रपटाचा कार्यकारी निर्माता...गेमची पूर्ण निर्मिती याच्या देख्रेखीखाली होते.) त्यानंतर त्या गेमवर दीर्घकाळ चर्चा होऊन हा गेम निर्माण करायचं की नाही ते ठरतं. या बाबीबर परिणाम करणारे घटक खालीलप्रमाणे आहेत.

१) सद्यपरिस्थितीत उपलब्ध असलेल्या तंत्रज्ञानाने हा गेम बनवता येईल का?
२) जर तसं नसेल, तर नविन तंत्रज्ञान शिकून हा गेम बनवायला किती वेळ लागेल? तोपर्यंतच्या चालन खर्चाचं (ऑपरेशनल कॉस्ट )काय?
३) जर तसं केलंही, तरी हा नवीन बनलेला गेम आपल्याला तितकं उत्पन्न मिळवून देऊ शकतो का, की ज्याने किमान त्याचा निर्मितीखर्च तरी भरुन निघेल?
४) या गेमसाठी लागणारं तंत्रज्ञान आणि प्रशिक्षित कर्मचारी वर्ग आपल्याकडे उपलब्ध आहे का?
५) जास्तीत जास्त तीन महिन्यात हा गेम तयार होऊ शकतो का?
६) हा गेम बनवण्यासाठी जास्तीत जास्त किती लोकांची टीम बनवावी लागेल?
आणि सगळ्यात महत्त्वाचं,
७) आपण जो गेम बनवणार आहोत त्याला खरंच काही निर्मितीमूल्य आहे का? म्हणजे संकल्पना लोकांना आवडेल ना? तो गेम खेळतांना लोक त्यात गुंगून जातील ना? आणि असं बरंच काही...

       आता खरी गेम बनवायला सुरुवात होते. आधी या गेममध्ये कायकाय असणार आहे त्याचा तक्ता आणि प्रवाह आकृती बनवली जाते. ती टीममधल्या सर्वांना पाठवली जाते. सर्वांच्या शंका आणि सुचनांवर साधकबाधक चर्चा होते आणि या सगळ्या निकषांवर ती संकल्पना खरी उतरली तर गेम बनवणारे (डेव्हलपर्स) गेम बनवायला सुरुवात करतात.

        आधी फोनच्या कुठल्या चालनप्रणालीसाठी हा गेम बनणार आहे ते ठरतं. त्यानंतर एक आधारभूत फोन घेऊन त्यावर काम सुरु केलं जात. (बेसिक फोन). काही काही कंपन्यांमधे गेम्सचा सर्वसमावेशक आराखडा तयार असतो. (त्याला गेम इंजिन म्हणतात). त्याला हवं ते इनपुट दिलं की ते इंजिन ब-याचशा गोष्टी आपणहून करतं. तसं नसेल तर कामाच्या प्रत्येक भागाकारता (मॉडेल) नवीन कोड लिहावा लागतो. पण तो लिहितांना हे भान ठेवावं लागतं की हा कोड आपल्याला थोडासा बदल करुन दुस-या गेम्ससाठीही वापरता यायला हवा (पुनर्वापर संकल्पना (कोड रियुजॅबिलिटी)) आणि त्याने कमीत कमी जागा वापरावी (ऑप्टिमाईज्ड). कारण मोबाईलची मेमरी खूप कमी असते.

        गेम बनवातांना तुम्ही जी चित्रे बघतात ती खरंतर तुम्हाला खिळवून ठेवत असतात. त्यानंतर त्या गेममध्ये असलेले स्पेशल इफेक्ट्स तुम्हाला अचंबित करतात. हे सगळं काम कंपनीतले चित्रकार करत असतात. त्यांना आपण ग्राफिक डिझायनर म्हणतो. गेममधली पात्रे एकदा निश्चित झाली की हे डिझायनर्स ती पात्रे बनवायला सुरुवात करतात. सर्वसाधारणपणे ही पात्रे "फोटोशॉप" मधे बनवली जातात. ही सर्व चित्रे एका पट्टीवर ठेवून डेव्हलपर्सला दाखवली जातात आणि त्याला हाच परिणाम गेममधेही दाखवायला डेव्हलपरला सांगितलं जातं. उदाहरणाने स्पष्ट करतो.



    वरील चित्रात तुम्ही एका स्फोटाची पट्टी बघत आहात. यात एकाच स्फोटाच्या वेगवेगळ्या स्थिती दाखवल्या आहेत. गेमिंगमधे हाच स्फोट दाखवतांना प्रत्येक स्थिती एकदा दाखवली जाते. ती किती वेगात दाखवायची हे ग्राफिक डिझायनर सांगतो. त्यामुळे त्याला हवा तो अ‍ॅनिमेशन इफेक्ट मिळू शकतो. साधारणपणे याच पद्धतीने अ‍ॅनिमेशन केलं जातं. जेव्हा गेम्समधील पात्रे बनत असतात (गेमिंगच्या भाषेत त्यांना "स्प्राईट" म्हणतात) तेव्हा ती बनेपर्यंत डेव्हलपर्स आपल्यापुरती डमी पात्रे बनवून काम सुरु करतात. ही पात्रे अगदी ठोकळ्यापासून काहीही असू शकतात. गेमच्या मुख्य भागाला, जो तुम्ही खेळता त्याला इनगेम लॉजिक म्हणतात. त्यावर एकच जण काम करतो. दुसरा एखादा त्याचवेळी गेमच्या मेनूवर काम करत असतो. तिसरा कुणीतरी गेममधे झालेला स्कोअर साठवून ठेवण्याच्या पद्धतीवर काम करत असतो. एखाद्या गेममधे जर स्कोअर आंतरजालावरच्या एखाद्या संस्थळावर पाठवायचा असेल तर त्यावर काम करतो. प्रत्येकाचा कामाचा एक एक भाग संपला की तो भाग गुणवत्ता तपासणी विभागाकडे (क्वालिटी अ‍ॅशुरन्स टीम) जातो. त्या विभागाने सर्वकाही अपेक्षेप्रमाणे असल्याचं कळवलं की मगच पुढचा भाग तयार करतात. हे सगळं सुरु असतांना प्रोड्युसर या सर्व प्रक्रियेवर बारीक लक्ष ठेवून असतो. कुठे कुणाला काही समस्या आल्यास ती सोडवण्याची तो व्यवस्था करतो. माहिती गुणवत्ता विभागाचं काम यात अतिशय महत्त्वाचं असतं. गेम तपासत असतांना जर त्यांनाच तो आवडला नाही तर ग्राहकांना आवडेल का, हा विचार पूर्ण टीमला कायम मनात ठेवून काम करावं लागतं. गुणवत्ता विभाग अगदी डोळ्यात तेल घालून एक एक भाग तपासतो. वरवर बघणा-याला वाटतं की काय मजा आहे यांची, एकतर गेम्स खेळायचे, वरुन त्याबद्दल पैसे पण मिळणार! पण खरं असं आहे की त्यात "जावे त्याच्या वंशा तेव्हा कळे!"
       अशा पद्धतीने एकदाचा एक गेम तयार झाला की त्याचं पोर्टिंग केलं जातं. पोर्टिंग म्हणजे काय हे मी मागच्या भागांमधेच स्पष्ट केलेलं आहे. त्यानंतर तो गेम विकण्यासाठी पाठवला जातो. गेम तयार होत असतांना निर्माता आणि विपणन अधिकारी एकत्र येऊन तो विकण्याची व्यवस्था करत असतात. त्यामुळे वेळोवेळी ते गेम्सची आतील चित्रे (इनगेम इमेजेस) मागून घेऊन गेम्स खरेदी करणा-या कंपन्यांना पाठवत असतात. त्याचा लूक जर आवडला तर खरेदीदार गेम विकत घेण्याची शक्यता जास्त असते. त्यामुळे ब-याचदा गेम तितकासा तयार नसेल तर ग्राफिक डिझायनरच त्या इमेजेस बनवून देतात. नंतर गेम त्या चित्रातल्या स्थितीला पोचतो. अर्थात हे करणं यात फसवणूकीचा प्रकार नसून आली वेळ साजरी करणं असतं.

       बाजारात तुमच्या कंपनीचं नाव होईपर्यंतचा काळ कंपनीसाठी आणि अर्थातच सर्व कर्मचा-यांसाठी कसोटीचाच असतो. मात्र एकदा तुमचा एखादा गेम लोकांना खूप आवडला तर लोक तुमच्या कंपनीच्या पुढच्या गेमची आतुरतेने वाट बघत असतात. परत एकदा चित्रपट आणि गेमिंगमधलं साम्य सांगतो. तुम्हाला आत्ता आलेला एखादा चित्रपट आवडला तर तुम्ही तोच तो चित्रपट वर्षानुवर्ष बघत बसत नाही. गेम्सचं पण तसंच आहे. एखादा गेम खूपदा खेळल्यानंतर लोकांचा त्यातला रस कमी होतो. त्यांना पुन्हा काहीतरी नवीन हवं असतं, ते जर तुम्ही देऊ शकलात तर ठीक आहे अन्यथा तुमचा व्यवसायच बंद पडायची भीती असते. जसं एखाद्या दिग्दर्शकाचा एखादा चित्रपट लोकांना खूप आवडतो. लोक त्याला रातोरात स्टार बनवून टाकतात, त्याच्या पुढच्या चित्रपटाची आवर्जून वाट बघितली जाते आणि पुढच्या चित्रपटात जर तो लोकांच्या वाढलेल्या अपेक्षा पूर्ण करायला कमी पडला तर लोक त्याची पद्धतशीरपणे "वाट" लावतात. गेम्सचंही तसंच! थोडक्यात गेम्सचं आयुष्य मर्यादित असतं.
जेव्हा गेम्ससाठी जेटूएमई ही भाषा जास्त वापरात होती तेव्हा गेम्सची पायरसी ही एक मोठीच डोकेदुखी होती. जेटूएमई भाषेत बनवलेल्या गेम्सची पायरसी अतिशय सोपी होती, आहे. लोक एकदा विकत घेतलेला गेम दुस-या कुणालाही फॉरवर्ड करत असत,अजूनही करतात, त्यामुळे गेमिंग कंपन्यांचा महसूल बुडतो. प्रत्येक कंपनी आपल्या स्वत:च्या संस्थळावर हे गेम्स आपल्या मोबाईलमधे उतरवून घेण्यासाठी दुवा (लिंक) द्यायची आणि त्याबद्दल पैसे आकारायची. कुणी असा गेम उतरवून घेतला तरच कंपनीला पैसे मिळायचे. पण ज्याने तो गेम उतरवून घेतलेला आहे तो तो गेम इतर दहा जणांनाही वाटू शकत होता. गेम्सच्या वितरणासाठी कुठलीही केंद्रीत पद्धत नव्हती. आताच्या पद्धतींबद्दल सविस्तर लिहीनच.

      आपला चित्रपट धो धो चालतोय, असं बघितल्यावर त्यात काम करणा-या कलाकारांना, तंत्रज्ञांना जो अवर्णनीय आनंद होतो, तोच आनंद गेमिंग कंपनीतल्या कर्मचा-यांनाही त्यांचा गेम बाजारात चालल्यावर होत असतो.

     हे सर्व झालं आपला गेम आपणच बनवून विकणा-या कंपन्यांच्या कार्यपद्धतीबद्दल! काही कंपन्या गेम्स बनवून द्यायची ऑर्डर स्वीकारतात आणि ग्राहकाला जसा हवा तसा गेम बनवून देतात. त्यांना ’हा गेम बाजारात चालेल का?’ याचा विचार करण्याची गरज नसते. त्यांना डिझाईनही करावं लागत नाही. हे काम सोडलं तर बाकी पद्धत सारखीच असते.

साधारणपणे या प्रकारे मोबाईल गेमिंग कंपन्यांचं काम चालत असतं.
        उर्वरीत भागांवर नंतर स्वतंत्र पोस्ट टाकेनच. अचानक आलेल्या कार्यबाहुल्यामुळे ही पोस्ट टाकण्यात खूपच दिरंगाई झाली, त्याबद्दल क्षमस्व!
आपल्या सूचना आणि प्रश्नांचं स्वागतच आहे!

(सर्व चित्रे आंतरजालवरुन साभार)

शुक्रवार, १५ एप्रिल, २०११

जिसने हमको हसना सिखाया!

        असं म्हणतात की मासा आणि विदुषक हे जगातले सगळ्यात दु:खी जीव आहेत. कारण पाण्यात असल्यामुळे माशाचे अश्रू कुणाला दिसू शकत नाहीत. विदुषकाचं पण तसंच! आत कितीही आक्रंदणारं मन असलं तरीही मुखवटा कायम हसरा ठेवावा लागतो. आपण सगळे सर्कशीतल्या विदुषकावर हसतो. त्याच्या एन्ट्रीलाच हसू फुटतं. ९९% वेळेस ते हसू त्याच्या व्यंगावर असतं. स्वत:च्या व्यंगाची अशी जाहीर खिल्ली उडू देणं याला तितकंच मोठं मन लागतं. त्याला प्रत्येक वेळेस जे पिंच होत असतं ते तो मनातच ठेवून प्रेक्षकांना हसवण्यासाठी, त्यांच्या आयुष्यात थोडंसं आनंदाचं कारंज निर्माण करण्यासाठी धडपडतो.

आज अशाच एका महान व्यक्तिमत्वाचा जन्मदिवस आहे, ज्याने आपल्या प्रत्येकाला कधी ना कधी हसवलेलंच आहे. त्याचं नाव आहे... चार्ली चॅप्लीन!




         प्रचंड आईवेडा होता तो! तुमच्याआमच्यासारखाच! त्याला मानाचा मुजरा! चार्ली, खरंच तू आम्हाला हसायला शिकवलंस! व्हेरी थॅंक्स टू यू! अ‍ॅंड विश यू अ व्हेरी हॅप्पी बर्थडे!


चार्लीबद्दलची अजून माहीती इथे वाचा: